Avukatlık mesleği hakkında merak edilenleri sizler için derledik. İçindekiler :
Avukat, mahkeme sürecinde gerçek ya da tüzel kişilerin haklarını yargı önünde savunan, hukuki ve yasa işlerinde yol gösterici olan kişilere denilmektedir. Latince kökenli olan avukat kelimesi, mahkemeye tanık olarak çağrılan kimse, savunucu anlamlarına gelir. Avukatlık mesleği; hukuk fakültelerinde öğrenim görmüş, avukatlık stajını başarıyla bitirmiş ve yasaların gerektirdiği nitelikleri taşıyan kişiler tarafından yapılır.
Avukatlık mesleği, 1136 nolu kanunda, ‘kamu hizmeti ve serbest meslek’ olarak tanımlanmıştır. Avukatlar;
gibi görevleri üstlenmektedir.
Türkiye’de avukatlık yapabilmek için Türkiye Cumhuriyeti (TC) vatandaşı olmak, hukuk fakültesi mezunu olmak, avukatlık stajını tamamlamış olmak ve staj bitim belgesini almış olmak gerekir.
Avukatlık stajı 1 yıllık bir süreyi kapsar. Hukuk fakültesini bitirdikten sonra avukatlık stajının ilk 6 ayı mahkemelerde, diğer 6 ayı da baro levhasına kayıtlı, meslekte en az 5 yıl kıdemli bir avukat yanında yapılır.
Avukat;
Avukatlar, hukuk önünde birey-kurumsal şirketleri argümanlarını toplayıp savunan, davalarını takip edip olumlu sonuçlar almayı sağlayan kişilerdir. Avukat olmak için uzun ve zorlu geçen bir eğitim sürecini başarıyla bitirmek gerekiyor. Lise sonrası milyonlarca öğrenci arasından sıyrılarak hukuk fakültesini kazanmalı, burayı bitirdikten sonra baro stajı ve tecrübeli avukat yanında 1 yıllık stajı da başarıyla bitirmek gerekiyor.
Hukukun da çok sayıda alt dalı bulunuyor. Ticaret Hukuku, İş Hukuku, İdare Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Miras Hukuku, Aile Hukuku, İcra ve İflas Hukuku, Vergi Hukuku, Sözleşmeler ve Borçlar Hukuku, Tüketici Hukuku, Bilişim Hukuku, Ceza Hukuku, Kooperatifler Hukuku, Gayrimenkul ve Portföy Hukuku, Gayrimenkul Yönetim Danışmanlığı, Gayrimenkul Yönetim Hukuku gibi onlarca hukuk çeşidi bulunuyor. Dolayısıyla bu hukuk dallarına yönelik avukatların branşlaşma çalışmaları oluyor. Avukatların seçebileceği avukatlık çeşitleri ise şöyle:
Boşanma avukatı, aile hukuku anlaşmazlıklarından kaynaklanan boşanma, nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi davaları müvekkilleri adına yürüten kişidir. Boşanma avukatının bir diğer adı da aile avukatıdır. Boşanma süreci zorlu ve yıpratıcı bir süreç olduğu için kişilerin hukuki yardım almaları bu süreci kolaylaştırır. Sebepsiz açılacak boşanma davalarının reddedilme durumu vardır. Bu nedenle boşanma avukatı, eşler arasında boşanmaya neden olacak sebepleri seçip dava hazırlığı yaparlar. Böylece boşanma talebinin reddedilme riski ortadan kalkar.
Ceza avukatı, ceza davalarına girerek şüphelileri savunan, müşteki veya mağdur vekilliği yapan, ceza hukuku ile ilgili işleri takip edip savunma görevini üstlenen avukatlara ceza avukatı denilir. Mevzuatta ceza avukatı diye bir tanımlama yoktur ancak ceza davalarına girdikleri için ceza avukatı denilmektedir. Ceza avukatları, savunması üstlendikleri müvekkillerini mahkemede savunur. Ceza avukatları duruşmada sanık adına delil sunabilir, delilleri değerlendirebilir, gerekli itirazları yapabilir veya müvekkilini savunmak ve olayı aydınlatmak için sorular sorabilir.
Kişiler arasında borç ilişkileri konusunda ortaya çıkan uyuşmazlığın çözümünde müvekkilini savunan, onun haklarını korumak için hukuki argümanları kullanan avukatlara borç-alacak avukatı denilmektedir. Borçların oluşumu sözleşme, haksız fiil veya sebepsiz mal edinme (zenginleşme) kaynaklı olabilmektedir. Borçlar Hukukunu düzenleyen kanun ise 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’dur. Borç avukatı, Borçlar Kanunu çerçevesinde müvekkilinin haklarını korumak için gerekli olan hukuki argümanları üretmektedir.
Tazminat avukatı, haksız fiiller veya başka bir neden kaynaklı tazminat anlaşmazlıklarında müvekkillerini hukuk önünde savunan, onun haklarını korumak için argüman üreten avukatlara denilmektedir. Tazminat avukatları, Tazminat Hukuku çerçevesinde müvekkillerini tazminat davasında savunurlar. Tazminat davaları ise maddi tazminat davası veya manevi tazminat davası olarak çeşitlendirilmektedir. Maddi tazminat davaları, malvarlığı değerinin zarar görmesi, ölüm kaynaklı yoksun kalma veya maluliyet ve işgücü kaybı bedensel zararlardan kaynaklanabilmektedir. Manevi tazminat davaları ise haksız fiil veya işlem sonrası davacının ruhsal bütünlüğünü bozan manevi acılardan kaynaklanabilmektedir.
Miras avukatı, miras hukuku kapsamındaki ihtilafların çözümünde müvekkil adına hukuki işlemleri yürüten avukatlara denilmektedir. Miras hukuku kapsamında kişilerin bir avukat tutma zorunluluğu yoktur. Kişiler avukatsız da bu davaları yürütebilir ancak alanında uzman bir miras avukatı işlerin daha kolay bir şekilde yürümesini, daha olumlu sonuçlar alınmasını sağlar. Miras avukatı, verasetin alınması, vasiyetnamenin düzenlenmesi ve gerektiği zaman iptal edilmesi, mal kaçırma davaları, miras paylaşımı, ortaklığın giderilmesi gibi davalarda görev alırlar. Bunun yanında tenkis davaları, mirasçılık belgesi ve mirasın reddedilmesi için davaları da müvekkili adına yürütür.
İşçi-işveren avukatı, iş ve çalışma hayatını İş Hukuku kapsamında düzenleyen anlaşmazlıkların çözümünde müvekkillerinin haklarını korumayı amaç edinen avukatlara denilmektedir. İşçi avukatı, iş davalarında işçinin haklarını savunurken, işveren avukatı ise işverenin vekilliğini üstlenir. İşçi-işveren avukatı, müvekkillerinin talepleri doğrultusunda müvekkillerinin lehlerinde olan argümanları toplayıp hukuk önünde savunarak müvekkillerinin hak kaybına uğramalarının önüne geçer. İhbar ve kıdem tazminatı, iş kazası tazminatı, sigorta ve diğer iş kazası davaları ve olası İş Hukuku kaynaklı konularda müvekkillerini savunurlar.
Sigorta avukatı, Sigorta Hukuku çerçevesinde müvekkillerinin hayat, sağlık, emeklilik ve diğer sigorta sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkların çözümünde görev alarak hak kaybına uğramalarının önüne geçer. Sigorta avukatı müvekkilliğini üstlendiği kişilerin haklarını sigorta şirketleri nezdinde korurken, sigorta şirketi avukatı ise sigorta şirketi adına vekillik yapan avukatlardır. Sigorta avukatı, sigorta sözleşmelerinin düzenlenmesi, mevzuat değişiklikleri konusunda müvekkiline bilgi verilmesi, ortaya çıkan maddi zararın sigorta kapsamına girip girmediğinin tespiti, sigorta konusu olan konuda oluşan zararın tazmini gibi konularda müvekkillerinin haklarını savunurlar.
Bilişim avukatı, internet üzerinden işlenen suçlar ile bilişim sistemlerinin kullanıldığı uyuşmazlık konularında görev alan, müvekkillerinin lehlerindeki argümanları toplayarak hukuk önünde onları savunan avukatlara denir. Siber suç avukatı veya internet avukatı da denilmektedir. Bilişim avukatı, bilişim araçları ile ve internet üzerinden işlenen suçlar karşısında müvekkillerine hukuki yardım sağlarlar. Bilişim sistemine girme suçu, banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu, sistemi engelleme, bozma, erişilmez kılma, verileri yok etme veya değiştirme suçu, yasak cihaz veya program kullanma suçu, boşanma, tazminat, alacak, ticari ve özel hayata ilişkin internet üzerinde yaşanan olaylar konusunda müvekkillerine hukuki destek sağlarlar.
Şirket avukatı, avukatlığını üstlendiği şirkete her türlü hukuki konuda danışmanlık veren avukatlara denilmektedir. Hukuki müşavir olarak da adlandırılmaktadır. Şirket avukatları, şirketin kuruluşundan tasfiyesine kadar bütün hukuki prosedürleri takip ederek yol gösterir. Şirket tarafından hazırlanan tüm sözleşmeleri inceleyen şirket avukatları, sermaye artırma ve azaltma, icra takibi, vergi uyuşmazlıkları, şirket adına açılan veya şirkete karşı açılan davalar, şirket ile işçi arasındaki ihtilaflar, ihtarname ve ihbarnameler konusunda şirketin haklarını savunurlar.
Arabuluculuk, herhangi bir özel hukuk uyuşmazlığında, taraf olan kişilerin dava açılmadan önce veya sonra tarafsız ve uzman bir üçüncü kişinin hakemliğinde başvurdukları uyuşmazlık çözümüne denilmektedir. Arabulucu avukat da, ihtilafa düşülen, uyuşmazlık yaşanan konuda tarafsız bir şekilde her iki tarafın sorununu çözmesini sağlarlar. Arabulucu avukatlar, her iki taraf arasındaki iletişimi kolaylaştırıp onları masada tutar, kendi çözümlerini kendilerinin bulmalarına yardımcı olurlar. Zorunlu arabuluculuk ve ihtiyari arabuluculuk olmak üzere ikiye ayrılır. Zorunlu arabuluculukta uyuşmazlık için mahkemeye gitmeden önce arabulucuya gitmek zorunludur. Dava açılabilmesi için arabuluculuktan sonuç alınmaması gerekir. Ticari davalar ve iş davalarındaki bazı davalar bu kapsamdadır. İhtiyari arabuluculukta ise arabulucuya gitme zorunluluğu olmamasına rağmen uyuşmazlığın çözümünde arabulucuya gidilir. Her türlü özel hukuk uyuşmazlıklarında ihtiyari arabuluculuğa gidilebilir.
Uzlaştırmacı, Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ceza soruşturmalarında iki taraf arasındaki uyuşmazlığın çözülmesi için görevlendirilen, taraflar arasındaki iletişimi sağlayan, uzlaştırma müzakerelerini yürüten avukat veya hukuk öğrenimi görmüş kişilere denilmektedir. Uzlaştırmacı Avukat, basit ve kasten yaralama, taksirle adam yaralama, tehdit, iş ve çalışma hürriyetini ihlal, icra-iflas, konut dokunulmazlığı, güveni kötüye kullanma, suçla ilgili eşyanın satın alınması ve kabul edilmesi, hakaret, özel hayatın gizliliği ve haberleşmenin gizliliği gibi suçlarda taraflar arasında uyuşmazlık müzakerelerini yürütür.
Sağlık Hukuku, hasta hakları, hekimler, sağlık çalışanlarının yükümlülüğü, hasta-doktor ilişki gibi konularda hizmet alan kişi ile hizmet veren kurumun haklarını koruyan hukuk dalına denilmektedir. Doktor ve hekim avukatı ise, tıp ve sağlık hukuku alanında kendini geliştirmiş, hastane davalarına bakan avukatlara denilmektedir. Doktor ve hekim avukatı, tıp ve sağlık hukukuna dair kanun, yönetmelik ve tüzükler konusunda kendisini geliştirir, hasta-hekim ilişkisi kapsamında olası uyuşmazlıklar öncesi gerekli olan hukuki tedbirleri alır. Sadece hekim lehine olan davalarda değil, hasta-hekim ilişkisi kapsamında her iki tarafın avukatlığını da yüklenebilirler. Bunun yanında hastaneye karşı açılan davalarda da sağlık kurumunun savunmasını üstlenir.
Malpraktis avukatı ise, doktor hatası nedeniyle hastanın zarara uğraması sonucu açılan madde-manevi tazminat (malpraktis) davalarında görev alan avukatlara denilmektedir. Malpraktis avukatı, müvekkilinin talebi ile iki taraf arasında uyuşmazlığı gidermek için uzlaşma arayabilir, uzlaşma olmaması halinde müvekkilini savunacak argümanları geliştirir.
Gayrimenkul hukuku ve taşınmaz hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlara emlak ve emlakçı avukatı denilmektedir. Gayrimenkul avukatı da denilmektedir. Arsa ve ev kaynaklı gayrimenkul davalarından müvekkillerinin savunmasını üstlenirler. Tapu tescil ve tapu iptal davaları, kira ilişkilerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, kira sözleşmeleri, kira artış oranı, tahliye taahhütnamesi, depozitonun iadesi, müteahhit firmaların satış vaadi sözleşmesine rağmen konutları zamanında teslim etmemesi, taahhütlerine aykırı olarak kalitesiz konut üretmeleri, sözleşmenin aksine ekstra ücretler talep etmeleri, tapu ve kat mülkiyeti konusundaki gecikmeler, ortak alanların kullanımı ve aidatlar gibi konularda müvekkillerini savunurlar.
Günümüzde hukuk fakültesi sayılarının hızla arttığı bir ortamda her yıl binlerce kişi mezun olarak avukat adayı oluyor. Dolayısıyla kıran kırana bir rekabet içerisine girip, bu rekabetten başarıyla çıkabilmeniz gerekiyor. Dolayısıyla diğer mezunlar arasından sıyrılabilmek için farkınızı ortaya koyabilmeniz lazım. “Hukuk fakültelerinde yeterli eğitim verilmiyor, başarısız hukuk adamları yetişiyor’ şeklinde bir algının olduğu bu ortamda sizin ortalamanın üzerine çıkmanız ve bunu da kanıtlamanız şart.
Hukukun da çok sayıda alt dalı bulunuyor. Ticaret Hukuku, İş Hukuku, İdare Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Miras Hukuku, Aile Hukuku, İcra ve İflas Hukuku, Vergi Hukuku, Sözleşmeler ve Borçlar Hukuku, Tüketici Hukuku, Bilişim Hukuku, Ceza Hukuku, Kooperatifler Hukuku, Gayrimenkul ve Portföy Hukuku, Gayrimenkul Yönetim Danışmanlığı, Gayrimenkul Yönetim Hukuku gibi onlarca hukuk çeşidi bulunuyor. Günümüzde teknoloji ve bilim alanındaki hızlı gelişmeler gibi hukuk da ulusal ve uluslararası boyutta her geçen gün gelişmekte ve gereksinimler de farklılaşmakta. Bu ortamda ‘her davaya bakarım’ gibi anlayışı da geçersiz oluyor. Bütün hukuk dallarının hepsinde derinlemesine bilgi sahibi olmak ve bunu yürütmek günümüzde çok zor ve stresli. Dolayısıyla her alanda olduğu gibi hukukta da bir alt dal seçip derinlemesine bilgi sahibi olarak uzmanlaşmak çok önemli. Atalarımızın bu konuda çok güzel bir sözü var: ‘Her konuyu bil ama birinde uzmanlaş!’
Mesleğe atıldıktan sonra hemen kendi büronuzu kurmak çok da avantajlı olmayabilir. Dolayısıyla mesleğinizin ilk yıllarında bir hukuk bürosunda çalışmak sizin için daha doğru olabilir. Böylece o hukuk bürosunun tecrübesinden de faydalanmış olursunuz. Ama zaman geçtikten, çevreniz iyice geliştikten sonra kendi ve arkadaşlarınızla hukuk büronuzu açıp, yanınızda yeni avukatlara yer verebilirsiniz. Arkadaşlarınızla kuracağınız ortaklığın faydalarını da görürsünüz. Arkadaşlarınızla kuracağınız hukuk bürosunda iş bölümünün kolaylığından faydalanacak, farklı farklı hukuk dallarında davalar alabileceksiniz. Böylece hem gelirinizi artırırsınız hem de daha sağlam bir yapıya kavuşursunuz.
İşlerinizi büyüttüğünüzde çalıştığınız kişi ve kurumların hüyiveti de değişecektir. Uluslararası alanlarda faaliyet gösteren firmalara avukatlık hizmeti verebileceğiniz gibi, müvekkillerinizin uluslararası hukuk gerektiren sorunlarına da çözümler aramanız gerekebilir. Uluslararası yabancı avukatlık bürolarıyla hukuk önünde rekabet edebilmek, hukukun gerektirdiği donanıma sahip olabilmek için yabancı dilin geliştirilmesi şart.