Vasiyetname, miras bırakacak kişinin ölümünden sonra geçerli olmak üzere son istek ve arzuları ile kendi mallarının paylaşım esaslarını belirleyen irade beyanının yer aldığı resmi belgedir. Vasiyet, yazılı belge veya sözlü beyan şeklinde olabilmektedir. Üzerinde vasiyetin yer aldığı yazılı belgeye vasiyetname denilmektedir.
Vasiyetname hazırlamak için bazı şartların gerçekleşmesi gerekir. Vasiyetnamenin geçerliliğinde aranan şartlar ise;
Miras Hukuku’na göre vasiyet üç usulde hazırlanabilmektedir. Bunlar; resmi vasiyetname, sözlü vasiyetname ve el yazısı ile vasiyetnamedir.
Resmi memur (noter, sulh hakimi veya kanunla kendisine yetki verilmiş kişi) tarafından iki tanığın katılımıyla yazılan vasiyetnameye Resmî Vasiyetname denilir. Mirasbırakan kişi, arzu ve isteklerini resmi memura iletir. Resmi memur da bu arzu ve istekler doğrultusunda vasiyetnameyi yazıp, okuması için mirasbırakan kişiye verir. Mirasbırakan kişi bu vasiyetnameyi okuyup onayladıktan sonra imzalar. Resmi memur da tarih koyarak vasiyetnameyi imzalar. Mirasbırakan kişi, tarih ve imza konulduktan sonra vasiyetnameyi okuduğunu, hazırlanan vasiyetnamenin arzu ve isteklerini içerdiğini memur huzurunda iki tanığa beyan eder. Tanıklar da mirasbırakanın kendi önlerinde beyanı yaptığını ve tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak imzalarlar. Vasiyetnamenin ne içerdiğinin tanıklara bildirilmesinin bir zorunluluğu ise yoktur.
Eğer mirasbırakan kişi vasiyetnameyi okuyamaz veya imzalayamaz durumdaysa, resmi memur iki memurun önünde mirasbırakana okur, mirasbırakan da vasiyetnamenin son arzu ve isteklerini içerdiğini beyan eder. Tanıklar da mirasbırakanın kendi önlerinde vasiyeti beyan ettiğini ve tasarrufa ehil olduğunu gördüklerini, vasiyetnamenin önlerinde resmi memur tarafından mirasbırakana okunduğunu, mirasbırakan kişinin de vasiyetnamenin son arzu ve istekleri doğrultusunda yazıldığını vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altına imza atarlar.
Miras Kanunu’na göre resmi memur ve tanık olamayacak kişiler de bellidir. Bu kişiler; fiil ehliyeti bulunmayanlar, okuryazar olmayanlar, mahkeme kararıyla kamu hizmetinden yasaklılar, mirasbırakanın eşi, altsoy ve üstsoy kan hısımları, kardeşleri ile bu kişilerin eşleridir.
Resmi vasiyetnameyi düzenleyen memur ve tanıklara, bunların altsoy ve üstsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine düzenlenen vasiyetname ile bir kazanım sağlanamaz. Resmi memur, resmi vasiyetnamenin aslını saklamakla yükümlüdür.
Resmi vasiyetname ve el yazısı ile vasiyetnamenin mümkün olmadığı olağanüstü durumlarda yapılan vasiyetname türüne denilmektedir. Savaş hali, yakın ölüm tehlikesi gibi durumlar olağanüstü durumlara örnek olarak gösterilebilir. Sözlü vasiyetname, mirasbırakanın iki şahit önünde vasiyetini açıklaması ile olur. Şahitlerin ise mirasbırakan ile akraba olmamaları ve ayırt etme yetisine sahip olmaları gerekir. Şahitlerin okuryazar olmasına gerek yoktur. Mirasbırakanın vasiyetini açıklamasının ardından şahitler bu vasiyeti en yakın asliye veya sulh mahkemesine bildirir. Bu bildirimlerin yazılı yapılması zorunlu değildir. Sözlü beyan halinde de olabilir.
Mirasbırakanın kendi el yazısı ile yazdığı vasiyetnamedir. Başka birinin el yazısı ile yazdığı metnin imzalanması, mirasbırakanın bilgisayar, daktilo gibi araçlarla vasiyetname yazıp bunları imzalaması da el yazısı vasiyetname yerine geçmez ve geçerli olmaz. Bu çeşit vasiyetnamede, mirasbırakanın vasiyetin tamamını kendi el yazısı ile yazması, vasiyetnamedeki imza ve tarihi de kendi el yazısı ile atması gerekir. El yazısı vasiyetname hazırlanırken şahitlerin huzurunda yapılmasına gerek yoktur. Yetkili memura, notere veya sulh hakimine verilebilir. Ancak bu da bir geçerlilik şartı değildir.
Vasiyetname için herhangi bir belge yoktur. Mirasbırakanın şekillere uyup şahitleri sağlaması halinde hiçbir belgeye gerek olmadan vasiyetname hazırlanabilir. Ancak yetkili makamlar mirasbırakanın ayırt etme gücünü tespit için sağlık raporu isteyebilir. Bu rapor ile mirasbırakanın vasiyetname hazırlama ehliyeti ispat edilmiş olur.
Vasiyetname için herhangi bir geçerlilik süresi yoktur. Ancak geçerliliğini etkileyen durumlar mevcuttur. Vasiyetnameyi geçersiz hale getiren durumlar ise şöyledir:
Bu durumların dışında vasiyetnamenin iptali davası ile de vasiyetname iptal edilebilmektedir. Bu davayı ise mirasçılar ile mirasçıların alacaklıları açabilirler.
Mirastan çıkarma, Türk Medeni Kanunu’nun 510 ila 513. Maddeleri arasında düzenlenmiştir. Mirasçılıktan çıkarma; mirasçıların belli hallerde mirasbırakan tarafından mirastan tamamen veya kısmen mahrum bırakılmasıdır. Mirasçılıktan çıkarma, ölüme bağlı tasarrufla yapılan bir işlemdir. Mirasçılıktan çıkarma, miras sözleşmesi veya vasiyetname ile yapılır. Mirasbırakan, miras sözleşmesi veya vasiyetnamede saklı pay sahibini neden mirasçılıktan çıkardığını yazmalıdır. Iskat sebebinin ise açık ve detaylı bir şekilde yazılması gerekir. Eğer ıskat sebepleri miras sözleşmesi veya vasiyetnamede yazılmazsa mirasçılıktan çıkarma işlemi geçersiz sayılır ve mirasçı saklı payını alabilir.
Mirasbırakanın ıskat gerekçelerinde yanılması da mirasçılıktan çıkarma işlemini geçersiz kılar ve mirasçı haklarını alır.
Vasiyetname hazırlama, vasiyetnamenin tenfizi, vasiyetnamenin iptali ve vasiyetnamenin açılması gibi Miras Hukuku ile ilgili işlemlerde Seyit Halil Yüzgeç Hukuk Bürosu tecrübeli avukatlarla sizin haklarınızı hukuk önünde savunmaya devam etmektedir.
Avukat Seyit Halil Yüzgeç (SHY) Hukuk Bürosu; adını aldığı Avukat Seyit Halil Yüzgeç, ilk bürosunu 2001 yılında açmıştır.
Copyright © 2025 SEYİT HALİL YÜZGEÇ HUKUK BÜROSU
sahnemedya
