Yargıtay'dan Milyonları İlgilendiren IBAN Kararı!

Yargıtay, para havalelerinde IBAN numarasının alıcıya ait olup almadığının kontrolünde göndericinin sorumluluğunun bulunmadığına hükmetti. Uluslararası Ticaret Avukatı Seyit Halil Yüzgeç, milyonlarca havale işleminde emsal teşkil edecek kararın şöyle geliştiğini anlattı

Bir banka şubesine giden şirket yetkilisi, Kore’de faaliyet gösteren şirkete ticari faaliyetleri nedeniyle 15 bin dolar havale gönderdi. Aradan 21 gün geçtikten sonra yine aynı IBAN numarasına 15 bin dolar daha gönderildi. Bir müddet sonra gönderdiği paranın müşterinin eline geçmediğini öğrenen şirket yetkilisi bankadan paranın iadesini istedi. Banka ise talebi geri çevirdi. Bunun üzerine şirket Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvurdu.

Davacı işadamı, bankanın yaptığı işlemler sırasında ihmal veya kastı nedeniyle zarara uğradığını, bu işlem nedeniyle ticari itibarının zedelendiğini ileri sürdü. Zararın tahsili noktasında icra takibi yapıldığını ancak bankanın itiraz ettiğini anlatan işadamı, icra takibinin devamı ve alacağın yüzde 40 oranından az olmamak üzere inkâr tazminatının tahsilini istedi.

Banka ise olayda bankaya husumet yöneltilemeyeceğini savunarak, davasının Voguers Co. Ltd. Şti.’den talepte bulunması gerektiğini ileri sürdü. Banka, davacının 30 bin dolarlık bedelin dava dışı şirkete transferi noktasında satışa ait proforma fatura ile iki adet ithalat bedeli transfer formunu banka şubesine ilettiğini vurguladı. Bunun üzerine şubenin davacının talep ettiği IBAN’a para transferini gerçekleştirdiğini savunan banka, davacının talimatları ile hareket ettiklerini, dava dışı şirketin mailini hackerlerin ele geçirerek sahte proforma fatura ve IBAN oluşturduğunu vurguladı. Havale yapılan IBAN’ın dava dışı şirketin olmadığını, uluslararası dolandırıcılık sonucu oluşan zararın ise bankadan talep edilmeye çalışıldığı belirtilerek, banka kendisine verilen IBAN’A havale yaptığı için kusurlu bulunmadıklarını vurgulayarak davanın reddini istedi.

Müşteri İsmi İle Hesap Eşleştirilmesi

Mahkeme ise işlemin IBAN üzerinden yapıldığını, bankanın finans sektörü olduğu için daha hassas olması gerektiği, yanlış IBAN bildirisi olsa da müşteri ismi ile hesap numarasını eşlemesinin mevduat sahiplerinin korunabilmesi açısından yükümlülüğü bulunduğuna hükmetti.

Bu olayda her iki tarafında eşit kusurlu olduğunu ve davanın kısman kabulü, davalı bankanın da yüzde 50 kusuru oranındaki 15 bin dolar esas alınarak iptaline, inkar tazminatı isteminin ise reddine hükmetti.

Bunun üzerine banka kararı temyiz etti. Olayı ele alan Yargıtay 19. Dairesi, asliye ticaret mahkemesinin kararını bozdu. Yargıtay, bankanın yazılı talimat sonrası belirtilen IBAN numarasına havale yapmasında bankaya atfedilebilecek bir kusur olmadığını, mahkemenin yanılgıya düştüğünü belirtti. Yapılan yeniden yargılamada ise Asliye Ticaret Mahkemesi kararında direndi. Bunun üzerine Yargıtay Genel Kurulu devreye girerek mahkemenin hükmünü bozdu.

Yargıtay Genel Kurulu kararında şöyle denildi;

“Bilirkişiden alınan raporda IBAN ile para transferinde banka ismi, ülke ismi, hesap numarası gibi bilgilere gerek olmadığı, yirmi iki adet harf ve rakamdan oluşan bu sistemde havale yapıldığı, bu yirmi iki harf veya rakamdan birinin farklı olması durumunda sistemin yanlış IBAN uyarısı vereceği belirtilmiştir.

Paranın gönderileceği hesabın ithalatçı şirkete ait olup olmadığının belirlenmesi ise mümkün değildir. İngiliz hukukunda IBAN ile alıcı isminin uyuşup uyuşmadığının araştırma yükümlülüğünü öngören bir kanun bulunmamaktadır. Dolayısıyla IBAN numarası ile alıcının isminin aynı olup olmadığını kontrol etme yükümlülüğü yoktur.

Davacı şirketin ilk havaleden sonra alıcının parayı alıp almadığını teyit etmeden yeniden aynı IBAN numarasına para göndermesinde ise kusuru vardır. Önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Karar oy çokluğuyla bozulmuştur.”